Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2022

Πώς τα δέντρα "μιλούν" μεταξύ τους;

Το να μπορούσαν τα δέντρα να μιλούν εξάπτει τόσο την ανθρώπινη φαντασία, που αρκετές φορές παρουσιάζεται σε παραμύθια και ταινίες. Συνήθως μάλιστα, τους δίνεται ο ρόλος του σοφού γέροντα! Στην πραγματική ζωή, δασολόγοι υποστηρίζουν πως ίσως τα δέντρα δεν μπορούν να μιλήσουν σε εμάς, αλλά φαίνεται ότι μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους!

Στα δάση δημιουργούνται κοινότητες που όλοι βοηθιούνται, ανταλλάσσουν θρεπτικά συστατικά και στέλνουν προειδοποιήσεις όποτε παραστεί ανάγκη. Στόχος τους, ενδεχομένως, να είναι η διατήρηση ενός ισορροπημένου τοπικού οικοσυστήματος, ικανού να τους κρατήσει όλους προστατευμένους.

Γνωρίζουμε με σχετική βεβαιότητα πως ένας τρόπος επικοινωνίας είναι τα αερομεταφερόμενα σήματα. Ο δασολόγος Peter Wohlleben παρουσιάζει στο βιβλίο του Η μυστική ζωή των δέντρων (2015), μια ενδιαφέρουσα ιστορία από τις σαβάνες της Αφρικής. Εκεί οι καμηλοπαρδάλεις τρέφονται συχνά από ακακίες, οι οποίες σε λίγα μόλις λεπτά απελευθερώνουν το αέριο αιθυλένιο, ως προειδοποίηση για να καταλάβουν οι γειτονικές ακακίες πως πλησιάζει κίνδυνος. Τα δέντρα που λαμβάνουν το μήνυμα αποθηκεύουν τοξικές ουσίες στα φύλλα τους, ώστε να είναι προετοιμασμένα για την επίθεση. Οι καμηλοπαρδάλεις, με την σειρά τους, γνωρίζουν πως τα τριγύρω δέντρα θα ειδοποιηθούν, έτσι προχωρούν λίγα μέτρα μακριά για να βρουν τροφή.

Η ανταλλαγή μηνυμάτων μέσω του αέρα, ωστόσο, δεν επαρκεί καθώς μπορεί να φτάσει μόνο σε κάποια κοντινά δέντρα και για σύντομο χρονικό διάστημα. Αδιάμφισβήτητα το δυνατό σημείο των δέντρων είναι ο υπόγειος κόσμος, καθώς οι ρίζες τους έχουν διπλάσιο εύρος από το φύλλωμα. Οι ρίζες αυτές συναντιούνται και προσφέρουν ακόμη αποδοτικότερη επικοινωνία. Προκειμένου, μάλιστα, να διασφαλιστεί η γρήγορη μετάδοση μιας είδησης, βοηθούν και οι μύκητες που βρίσκονται ανάμεσα στις ρίζες. Ορισμένα είδη μυκήτων που συμβιώνουν με τα φυτά, δεν προκαλούν μόλυνση, όπως συχνά πιστεύουμε, αλλά σύνδεση, αποκτώντας εξισορροπητικό χαρακτήρα και δικτυώνοντας τα δέντρα. 

Πιο συγκεκριμένα, τα δέντρα που έχουν καλύτερη πρόσβαση στο φως, μέσω της φωτοσύνθεσης μπορούν να παράξουν περισσότερα σάκχαρα από αυτά που χρειάζονται. Οι μύκητες που αναπτύσσονται μέσα στο σύστημα ριζών απορροφούν τα σάκχαρα που περισσεύουν. Ως ανταπόδοση, προσφέρουν στα φυτά θρεπτικά συστατικά όπως φώσφορο και άζωτο που έχουν αποκτήσει από το έδαφος, μέσω ενζύμων που δεν διαθέτουν τα δέντρα. Αυτή η σχέση ονομάζεται μυκόρριζα και συνδέει όλα τα δέντρα ενός δάσους, δημιουργώντας ένα υπόγειο σύστημα επικοινωνίας για να ανταλλάσονται νερό και θρεπτικά συστατικά, να αναθρέφονται τα δενδρύλλια και ακόμη και να στέλνονται προειδοποιητικά σήματα όταν υπάρχει απειλή.



Κατ' αναλογία της σύνδεσης που προσφέρει ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web) στις ανθρώπινες κοινότητες, τα δίκτυα μυκόρριζων στις δασικές εκτάσεις έχουν κερδίσει το ψευδώνυμο: Wood Wide Web. Οι λεπτές ίνες που διαθέτουν οι μύκητες διαπερνούν το έδαφος όπως τα καλώδια οπτικών ινών του ίντερνετ και δημιουργούν ένα πυκνό πλέγμα. Οι έρευνες σχετικά με το είδος και το πλήθος των πληροφοριών που ανταλλάσσονται βρίσκονται ακόμα σε πολύ αρχικό στάδιο.

Η αποκάλυψη της ύπαρξης του Wood Wide Web, και η κατανόηση των λειτουργιών του, εγείρει μεγάλα ερωτήματα - σχετικά με το πού αρχίζουν και πού τελειώνουν τα είδη, και για το τι μπορεί να σημαίνει το εμπόριο, η κοινή χρήση ή ακόμα και η φιλία μεταξύ των φυτών. Ενδεχομένως, ένα δάσος να αποτελεί έναν υπεροργανισμό, και όχι ένα σημείο που συνυπάρχουν πολλά, ανεξάρτητα δέντρα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Διάβασε επίσης στο Diaxroniko.eu