Γιατί ξεκίνησαν οι άνθρωποι να ζωγραφίζουν;

Τα πρώτα καλλιτεχνικά δημιουργήματα του ανθρώπου χρονολογούνται στην προϊστορία. Είναι, αρχικά, σημαντικό να καταλάβουμε πού βρισκόμαστε χρονικά. Προϊστορία είναι όλη η περίοδος που υπάρχει ο άνθρωπος πριν την επινόηση της γραφής, με την οποία σηματοδοτείται η έναρξη της Ιστορίας. Αυτή η περίοδος, χωρίζεται σε επιμέρους εποχές, με την Παλαιολιθική να είναι η βαθύτερη (2,5 εκατομμύρια χρόνια – 10000 π. Χ.) και με μεγάλη διαφορά η μακροβιότερη. Ο άνθρωπος παρήγαγε τέχνη από τότε! Όταν ακόμα δεν είχε ξεκινήσει να καλλιεργεί, δεν είχε χτίσει σπίτια, δεν είχε εξημερώσει ζώα, ζωγράφιζε και χάραζε τους βράχους. Πώς, λοιπόν, του δημιουργήθηκε αυτή η ανάγκη;

Το πρώτο πράγμα που φαίνεται να ζωγράφισαν οι άνθρωποι ήταν τα ζώα που κυνηγούσαν. Ως περιγράμματα ή με λεπτομέρειες, στατικά ή σε κίνηση, αποτυπώνονται πολύ παραστατικά, καθώς τα αναγνωρίζουμε εύκολα μέχρι και σήμερα. Άλογα, βίσωνες, βουβάλια, ελάφια, ρινόκεροι και άλλα πολλά αποδεικνύουν πως η θέση του ζώου υπήρξε εξαιρετικά σημαντική. Η ανθρώπινη μορφή είναι σπανιότερη, αποτυπώνεται σε πολύ μικρότερο μέγεθος από τα ζώα, ενώ βρίσκουμε και αποτυπώματα χεριών φτιαγμένα με ποικίλες τεχνικές. Τέλος, υπάρχουν και γεωμετρικά, αφηρημένα σχήματα όπως κουκίδες, ευθείες, τρίγωνα, κύκλοι. Οι καλλιτέχνες ζωγράφιζαν με καμένα ξύλα ή κόκαλα, με στάχτη, με ορυκτά, ή με χρώματα από φυτά. Το υλικό τους το άπλωναν στα τοιχώματα με βρύα, ή με κομμάτια γούνας, ή το έριχναν κατευθείαν στον τοίχο χρησιμοποιώντας έπειτα τα χέρια τους.

Το πώς επέλεγαν το τι θα ζωγραφίσουν, και κυρίως το γιατί δεν έχει απαντηθεί με σιγουριά. Πολλές ερμηνείες έχουν δοθεί για το νόημα, και ενδεχομένως να ισχύουν διαφορετικές από αυτές κατά περίπτωση. Ίσως να αποτελούσε κάποια τελετή πριν το κυνήγι που θα προσέλκυε τα ζώα, άρα θα εξασφάλιζε την τροφή και την επιβίωση. Ή να ακολουθούσε το κυνήγι, ως ένα είδος καταγραφής της επικράτησης στο θήραμα και στόχο την βελτίωση στο μέλλον. Θα μπορούσε να είναι δείγμα κάποιας πρώιμης θρησκευτικής σκέψης, δηλώνοντας τον φόβο ή τον σεβασμό στον φυσικό κόσμο. Ίσως, βέβαια να είναι και μόνο διακοσμητική.

Η προσπάθεια να ερμηνεύσουμε τα σχέδια στα σπήλαια, είναι η προσπάθεια να εξηγήσουμε τον άνθρωπο εκείνης της εποχής. Τι χρειαζόταν, τι θαύμαζε, τι επιθυμούσε. Ο προϊστορικός κόσμος βρίθει εικόνων που τον βγάζουν από την σιωπή και τη λήθη. Αυτά τα αρχέγονα έργα μάς δείχνουν την διανοητική ανάπτυξη του είδους μας και την συνέχεια ανάμεσα στις σύγχρονες και τις προϊστορικές κοινωνίες και τους ανθρώπους τους. Οι ρίζες της δημιουργικής μας φαντασίας βρίσκονται περισσότερα από 30.000 χρόνια πίσω.